TEORIA ZAĆMIEŃ(149)-zjawiska astronomiczne podczas zaćmień Słońca.
TEORIA ZAĆMIEŃ(149)-zjawiska astronomiczne podczas zaćmień Słońca.
Jeżeli taką obserwację wykonywać będziemy w Polsce na otwartym ternie, to od momentu rozpoznania zarysu stożka cienia Księżyca mamy już naprawdę niewiele czasu kiedy nas on zasłoni. Czas jest krótki zazwyczaj 4 sekundy nie dłużej niż 5 sekund najlepiej dlatego jest wcześniej organizacyjnie podejść do obserwacji. Tyle samo czasu upłynie zniknięcie cienia po zakończeniu całkowitego zaćmienia. Jeżeli jesteśmy w stanie wcześniej określić dokładnych odległość do wybranych uprzednio terenowych przez nas obiektów możemy wyznaczyć prędkość cienia Księżyca. Od momentu pociemnienia terenowych szczegółów np. budynku, wieży zmierzymy dokładny czas stoperem po jakim on do nas dotarł. Teraz tylko proste wyliczenia pozwolą ustalić jego prędkość przemieszczania się w terenie naszej obserwacji. W miejscu obserwacji na powierzchni Ziemi dobrze jest rozłożyć jest białe prześcieradło i przymocować tak na sztywno aby powiew wiatru go nam nie zdmuchnął. Przez kilkadziesiąt sekund przed i po całkowitej fazie zaćmienia na prześcieradle ujrzymy pasma falowania cieni wyraźnie widoczne na tle białego prześcieradła. Możemy również prześcieradło umocować na specjalnej konstrukcji ramowej. Tak przygotowana obserwacja umożliwi za pomocą zwykłej szkolnej linijki zmierzyć szerokość pasam falujących przebiegających cieni po białym prześcieradle. Obserwacja ta jest bardzo ważna ponieważ dokładnie za pomocą niej kierunek nadchodzącego i odchodzącego cienia. Co ciekawe wyznaczymy również prędkość poruszania się cienia stożka Księżyca względem obserwatora. Możemy również próbować sfotografować poruszające się cienie z uwzględnieniem dokładnej służby czasu. Teraz kiedy następuje całkowite zaćmienie Słońca kiedy już w sposób bezpośredni możemy obserwować jego tarcze dosłownie na 2-3 sekundy przed rozpoczęciem pełnej fazy zaćmienia gołym okiem na jego lewej krawędzi zaobserwujemy szereg jasnych kropeczek. Ich charakter będzie sprawiał, że mrugają zmieniając swoją jasność jasne punkty wyraźnie oddzielone są ciemnymi przerwami. Taki stan spowodowany jest nierównością brzegu tarczy Księżyca jego profilem. Chodzi tutaj o góry, doliny, szczyty gór krawędź brzegu tarczy jest nierówny kiedy profil Księżyca styka się z jasną tarczą Słońca wówczas z Ziemi obserwator widzi szereg rozpadających oddzielnie jasnych punkcików. Zjawisko to nazywamy perłami Bailey. Który w XIX wieku po raz pierwszy te zjawisko dostrzegł. To samo zjawisko występuje zarazo zakończeniu się całkowitego zaćmienia. Jest to analogowe zjawisko porównywalne do zakryć brzegowy gwiazd przez tarczę Księżyca. Tutaj nie mamy do czynienia ze Słońcem lecz z jednym jasnym punktem – gwiazdą. Obserwator znajdujący się na granicy zakrycia zaobserwuje jak nierówności brzegu tarczy księżyca zakrywają i odkrywają gwiazdę. Gwiazda na kilka ułamków sekund znika nam w okularze teleskopu i ponownie się pojawia. Jeżeli kilku obserwatorów będzie znajdowało się na linii zakrycia brzegowego oddalonych od siebie prostopadle do granicy wówczas poprzez notowaniu czasu zakryć i odkryć uzyskają dokładny profil tarczy.