Wiadomości astronomiczne z internetu

Ciekawostki i postępy w dziedzinie astronomii
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Eksplozje nowych odpowiadają za większość litu w galaktyce
2020-06-02. Radek Kosarzycki
Zespół badaczy kierowany przez astrofizyka Sumnera Starrfielda z Uniwersytetu Stanu Arizona połączył teorię z obserwacjami i analizami laboratoryjnymi i ustalił, że określona klasa gwiezdnych eksplozji, tzw. nowe klasyczne, jest odpowiedzialna za większość litu w naszej galaktyce i w Układzie Słonecznym.
Wyniki swoich badań, naukowcy opublikowali niedawno w periodyku naukowym Astrophysical Journal.
Zważając na to jak ważny jest lit w codziennych zastosowaniach takich jak produkcja żaroodpornego szkła, ceramiki, baterii litowych oraz litowo-jonowych, dobrze jest wiedzieć skąd ten pierwiastek w ogóle pochodzi – mówi prof. Starrfield. Nie mówiąc już o tym, że dobrze jest udoskonalać swoją wiedzę o źródłach pochodzenia pierwiastków, z których zbudowani jesteśmy my sami.
Następnie badacze ustalili, że część tych klasycznych nowych, w toku ewolucji, eksploduje jako supernowe typu Ia. Eksplozje tego typu często są jaśniejsze od całych galaktyk, dzięki czemu można je dostrzec z bardzo dużych odległości.
Jako takie, wykorzystywane są one do badania ewolucji wszechświata oraz w połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku były tymi supernowymi, które pozwoliły na odkrycie ciemnej energii, która odpowiada za przyspieszanie ekspansji wszechświata. Jakby tego było mało, w takich eksplozjach powstaje większość żelaza w galaktyce, bardzo ważnego składnika czerwonych krwinek roznoszących tlen po całym ciele.
Klasyczne nowe
W momencie powstania wszechświata, w tzw. Wielkim Wybuchu, powstał przede wszystkim wodór, hel i niewielkie ilości litu. Wszystkie pozostałe pierwiastki, w tym także większość litu, powstały w gwiazdach.
Klasyczne nowe to klasa gwiazd składających się z białego karla (pozostałości po gwieździe o masie gwiazdy i rozmiarach Ziemi) oraz większej gwiazdy krążącej po ciasnej orbicie wokół niego.
Gaz opadający z większej gwiazdy na białego karła stopniowo się na nim akumuluje i po osiągnięciu krytycznej masy dochodzi do eksplozji. W naszej galaktyce takich eksplozji jest średnio około 50 rocznie, a najjaśniejsze z nich obserwowane są przez astronomów na całym świecie.
Symulacje, obserwacje i meteoryty
Do określenia ilości litu produkowanego w eksplozji nowej, badacze wykorzystali kilka różnych metod. W swojej pracy połączyli prognozy komputerowe tego jak lit powstaje w eksplozji, jak gaz jest w niej wyrzucany w eksplozji i jaki powinien być jego całkowity skład chemiczny. Do tego zestawu danych dorzucono wyniki obserwacji wyrzuconego w eksplozji gazu, dzięki czemu można było sprawdzić jego faktyczny skład chemiczny.
W swoich badaniach Starrfield wykorzystał własnego autorstwa kod komputerowy do symulacji eksplozji, a we współpracy z Charlesem E. Woodwardem z Uniwersytetu Minnesoty oraz Markiem Wagnerem z Obserwatorium Dużego Teleskopu Lornetkowego (LBT) w Tuscon uzyskał dane obserwacyjne dot. eksplozji nowych zarejestrowanych za pomocą teleskopów naziemnych, kosmicznych oraz teleskopu SOFIA zainstalowanego na pokładzie przystosowanego specjalnie pod to samolotu Boeing 747.
Astrofizycy jądrowi Christian Iliadis z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill oraz Raphael Hix z Oak Ridge National Laboratory dostarczyli z kolei informacji o reakcjach jądrowych zachodzących w gwiazdach, które okazały się kluczowe do rozwiązania równań różniczkowych pojawiających się w trakcie projektu badawczego.
Nasze umiejętności modelowania tego skąd gwiazdy biorą swoją energię zależy od zrozumienia fuzji jądrowej, w której lekkie jądra ulegają fuzji z cięższymi, uwalniając przy tym energię – mówi Starrfield. Musieliśmy wiedzieć w jakich warunkach możemy oczekiwać takich interakcji, i co może wskutek takich interakcji powstać.
Współautor opracowania oraz kosmochemik Maitrayee Bose z ASU analizuje meteoryty i ziarna pyłu międzyplanetarnego, które zawierają drobiny skał, które powstały w różnego rodzaju gwiazdach.
Nasze wcześniejsze badania wskazywały, że niewielka część pyłu gwiezdnego w meteorytach powstała w nowych – mówi Bose. Stąd i naszym wkładem jest informacja, że rozbłyski nowych wzbogaciły obłok molekularny, z którego czasem uformował się nasz układ planetarny. Bose dodaje także, że prowadzone przez jego zespół badania przewidują powstawanie w eksplozjach nowych ziaren pyłu kosmicznego o bardzo konkretnym składzie chemicznym, który od momentu powstania nie uległ zmianie.
Mówimy o nadal trwającym projekcie badawczym, który obejmuje badania teoretyczne jak i obserwacyjne – mówi Starrfield. Pracując nad kolejnymi teoriami czekamy jednocześnie na uruchomienie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba oraz Teleskopu Nancy Grace Roman, za pomocą których będziemy w stanie obserwować nowe i dowiadywać się nowych rzeczy o początkach wszechświata.
https://www.pulskosmosu.pl/2020/06/02/e ... galaktyce/
Załączniki
Eksplozje nowych odpowiadają za większość litu w galaktyce.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2020 roku
2020-06-02. Ariel Majcher
Przed nami szósty miesiąc 2020 roku z najdłuższymi dniami i najkrótszymi nocami. 20 czerwca Słońce przejdzie przez najbardziej na północ wysunięty punkt swojej drogi na niebie i zacznie się astronomiczne lato. A w trzeciej dekadzie miesiąca zacznie się trwający pół roku proces skracania się dnia i wydłużania nocy. Wydarzeniem czerwca jest dzienne zakrycie Wenus przez Księżyc, do którego dojdzie 19 czerwca przed południem naszego czasu. W trakcie zjawiska Wenus i Księżyc znajdą się 23° na zachód od Słońca i przy ich szukaniu należy wystrzegać się patrzenia na Słońce.
Natomiast w pierwszym tygodniu czerwca głównym aktorem nocnego nieba stanie się Księżyc, który w piątek 5 czerwca przejdzie przez pełnię, okraszoną drugim już w tym roku półcieniowym zaćmieniem Księżyca. Wieczorem o zmierzchu można obserwować planetę Merkury. Ta w czwartek 4 czerwca osiągnie maksymalną elongację wschodnią, wynoszącą 24°. Dzień wcześniej planeta Wenus przejdzie przez koniunkcję dolną ze Słońcem, a zatem jest teraz niewidoczna. Zaś w drugiej części nocy coraz lepiej widoczne są planety Jowisz, Saturn i Mars.
Pierwsza planeta od Słońca jest teraz całkiem daleko od naszej gwiazdy macierzystej. W czwartek 4 czerwca oddali się od niej na prawie 24°, osiągając większą elongację, niż w lutym. I to o całe 6°. Niestety nachylenie ekliptyki jest już gorsze, aniżeli miało to miejsce na przełomie zimy i wiosny, stąd godzinę po zachodzie Słońca Merkury zajmie pozycję na wysokości niewiele przekraczającej 6°. Planeta wędruje obecnie przez północno-zachodni fragment gwiazdozbioru Bliźniąt, niedaleko miejsca, przez które Słońce przechodzi na samym początku lata. Pod koniec tygodnia Merkury zbliży się na mniej niż 1° do Mebsuty, jednej z jaśniejszych gwiazd Bliźniąt, oznaczanej na mapach nieba grecką literą ε.
Tak samo jak w przypadku planety Wenus podczas elongacji wschodniej Merkury zbliża się do Ziemi, a to oznacza rosnące rozmiary tarczy i malejącą fazę. Niestety, inaczej niż dla Wenus oznacza to również spadek jasności planety. Od poniedziałku 1 czerwca do niedzieli 7 czerwca jasność Merkurego zmniejszy się z +0,3 do +0,9 magnitudo, w tym samym czasie jego tarcza zwiększy średnicę z 8 do 9 sekund kątowych, zaś faza spadnie z 43 do 31%.
Naturalny satelita Ziemi w najbliższych dniach zdominuje nocne niebo, mając przez cały tydzień fazę bliską pełni. W tym czasie Księżyc przemierzy odcinek swojej orbity od gwiazdozbioru Panny, poprzez Wagę, Skorpiona i Wężownika do Strzelca. Dokładnie przez pełnię Księżyc przejdzie w piątek 5 czerwca po godzinie 21 naszego czasu i w tym momencie jego tarcza zahaczy o półcień Ziemi.
Jednak zanim to nastąpi Księżyc zaczął tydzień i miesiąc w zachodniej części gwiazdozbioru Panny, jakieś 6° od Porrimy, gwiazdy oznaczanej na mapach nieba grecką literą γ, prezentując tarczą oświetloną w 70%. Dobę później faza Księżyca zwiększy się do 80%, a jego tarcza zbliży się na około 8° do Spiki, najjaśniejszej gwiazdy Panny.
Noc ze środy 3 czerwca na czwartek 4 czerwca Księżyc spędzi w centrum gwiazdozbioru Wagi, niedaleko linii, łączącej dwie najjaśniejsze gwiazdy tej konstelacji, czyli Zuben Eschamali i Zuben Elgenubi. O godzinie podanej na mapce dla tego dnia księżycowa tarcza pokaże tarczę w fazie 95%, mniej więcej 4° od drugiej z wymienionych gwiazd.
Kolejną noc Srebrny Glob ma zarezerwowane na odwiedziny gwiazdozbioru Skorpiona. Tej nocy do jego pełni zostanie niecała doba i jego tarcza będzie oświetlona w 99%. Księżyc przetnie najbardziej na północ wysuniętą część konstelacji Skorpiona, a zaledwie 4′ na południe od brzegu księżycowej tarczy znajdzie się gwiazda Graffias, czyli β Sco. Jest to jedna z jaśniejszych gwiazd Skorpiona, o jasności obserwowanej +2,5 magnitudo i jednocześnie jest to jedna z ciekawszych gwiazd dla miłośników astronomii. Jest to układ podwójny o separacji składników 14″. A zatem już lornetka wystarczy, aby się o tym przekonać.
W nocy z piątku 5 czerwca na sobotę 6 czerwca Księżyc przejdzie przez pełnię, wędrując przy tym przez środek zodiakalnej części Wężownika. Pełnia przypada o godzinie 21:12 naszego czasu i w tym samym momencie Srebrny Glob przetnie półcień Ziemi, czyli obszar, w którym Słońce jest częściowo przesłonięte przez naszą planetę. Niestety jest to płytkie zaćmienie, jego faza maksymalna, która nastąpi o godzinie 21:26 i wyniesie ledwie 57%. Natomiast wschód Księżyca w środkowej Polsce będzie miał miejsce około godziny 20:40, a zachód Słońca — o 20:56. A zatem całe zjawisko zajdzie u nas przy wschodzie Księżyca na jasnym jeszcze niebie, tuż po zachodzie Słońca, a w północno-zachodnim krańcu Polski jeszcze przed jego zachodem. Stąd raczej nie należy się spodziewać widocznych efektów. Całe zjawisko zobaczą mieszkańcy okolic basenu Oceany Indyjskiego oraz na Antarktydzie.
Tydzień Księżyc zakończy w zachodniej części gwiazdozbioru Strzelca, mniej więcej 4° na zachód od gwiazdy Kaus Australis (λ Sgr), czyli najbardziej na północ wysuniętej gwiazdy głównej figury konstelacji, a jego faza spadnie do 98%. Tej nocy Srebrny Glob zakryje kompleks Mgławicy Laguna (M8) i związaną z nią gromadę otwartą gwiazd NGC 6530. Niestety silny blask Księżyca spowoduje, że mgławic na pewno nie da się dostrzec. Również gwiazdy gromady otwartej napotkają kłopoty z pokonaniem księżycowej łuny.
Na pograniczu gwiazdozbiorów Strzelca i Koziorożca swoje pętle na niebie kreślą planety Jowisz i Saturn. Obecnie dystans między nimi trochę przekracza 5°. Do opozycji obu planet pozostał niewiele ponad miesiąc, stąd obie planety jaśnieją i zwiększają średnicę kątową. Szczególnie widać to w przypadku Jowisza. Do końca tygodnia jasność największej planety Układu Słonecznego przekroczy -2,6 wielkości gwiazdowej, a jej tarcza zwiększy średnicę powyżej 46″. Saturn jest mniejszy i jest dalej, a zatem 300 milionów kilometrów, o które zmienia się odległość między nami a Saturnem w ciągu roku ma mniejszy wpływ na wygląd tarczy tej planety. Dlatego jasność i średnica kątowa Saturna zmienia się znacznie mniej. Pod koniec tygodnia jasność Saturna przekroczy +0,4 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza ma już średnicę 18″. Maksymalna elongacja Tytana, tym razem wschodnia, przypada w środę 3 czerwca.
W układzie księżyców galileuszowych planety w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):
• 1 czerwca, godz. 0:02 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 1 czerwca, godz. 0:50 – Io chowa się w cień Jowisza, 17″ na zachód od brzegu tarczy planety (początek zaćmienia),
• 1 czerwca, godz. 1:56 – wejście Europy na tarczę Jowisza i jednoczesne wyjście Ganimedesa z cienia planety 6″ na zachód od tarczy Jowisza (koniec zaćmienia),
• 1 czerwca, godz. 2:24 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 1 czerwca, godz. 2:50 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 1 czerwca, godz. 4:04 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 4 czerwca, godz. 1:33 – minięcie się Ganimedesa (N) i Europy w odległości 3″, 166″ na wschód od brzegu tarczy Jowisza,
• 5 czerwca, godz. 23:30 – od wschodu Jowisza cień Kallisto na tarczy planety (w I ćwiartce),
• 6 czerwca, godz. 0:08 – zejście cienia Kallisto z tarczy Jowisza,
• 6 czerwca, godz. 3:19 – minięcie się Io (N) i Europy w odległości 3″, 92″ na zachód od brzegu tarczy Jowisza,
• 6 czerwca, godz. 4:46 – wejście Kallisto na tarczę Jowisza,
• 8 czerwca, godz. 2:34 – Ganimedes chowa się w cień Jowisza 40″ na zachód od tarczy planety (początek zakrycia),
• 8 czerwca, godz. 2:36 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 8 czerwca, godz. 2:44 – Io chowa się w cień Jowisza 17″ na zachód od tarczy planety (początek zakrycia),
• 8 czerwca, godz. 4:14 – wejście Europy na tarczę Jowisza.
Planeta Mars wędruje przez gwiazdozbiór Wodnika i oddaliła się od pary planet Jowisz-Saturn na ponad 45°. Mars jest drugą z planet Układu Słonecznego, po Merkurym, z największą amplitudą zmian jasności, jest także drugą z planet Układu Słonecznego, tym razem po Wenus, z największą amplitudą zmian średnicy kątowej. W pobliżu opozycji, a tak jest w tym roku, gdy odległość między Marsem a Ziemią najpierw szybko zmniejsza się, a potem równie szybko rośnie, a w ślad za tym idzie szybkie tempo zmian jasności i średnicy kątowej planety. Obecnie jesteśmy przed opozycją Marsa, a zatem jego jasność i średnica kątowa szybko rośnie. W niedzielę 7 czerwca jasność Marsa przekroczy -0,1 wielkości gwiazdowej, a tarcza planety osiągnie średnice 10″.
Czerwona Planeta przesuwa się na razie szybko po niebie, w ciągu siedmiu dni pokonuje ona 5°. W tym tygodniu Mars przemieszcza się nieco na południe od linii, łączącej gwiazdy λ i φ Aquarii. W niedzielę 7 czerwca planeta przejdzie niecałe 2° na południe od drugiej z wymienionych gwiazd.
Jak na pewno czytelnicy tego cyklu pamiętają, niedaleko gwiazdy φ Aqr znajduje się planeta Neptun. Mars minie ją w przyszłym tygodniu w odległości 100 minut kątowych, a dodatkowo podczas tego największego zbliżenia 3,5 stopnia pod oboma planetami przejdzie Księżyc w ostatniej kwadrze. Niestety jasność nieba w Polsce nie pozwala obecnie na dostrzeżenie ostatniej planety Układu Słonecznego. Niebo odpowiednio ciemne, z Neptunem na odpowiedniej wysokości można spotkać na południe od Polski, mniej więcej na południe od równoleżnika 45°.
Animacja pokazuje położenie Merkurego w pierwszym tygodniu czerwca 2020 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). StarryNight
Mapka pokazuje położenie Księżyca w pierwszym tygodniu czerwca 2020 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). StarryNight
Mapka pokazuje położenie planet Jowisz, Saturn i Mars w pierwszym tygodniu czerwca 2020 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). StarryNight
https://news.astronet.pl/index.php/2020 ... 2020-roku/
Załączniki
Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2020 roku.jpg
Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2020 roku2.jpg
Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2020 roku3.jpg
Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2020 roku4.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Podbój kosmosu to nadal odległe marzenie
2020-06-03. Szymon Zdziebłowski
Dystans jest niewielki - wynosi tyle, co mierzona w linii prostej odległość od Krakowa do Białegostoku czy z Lublina do Poznania. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna jest odległa od powierzchni Ziemi zaledwie o 400 km. Jednak dotarcie na nią to wciąż skomplikowana sprawa, a podbój kosmosu to wciąż bardziej marzenie, niż rzeczywistość.
W sobotę z Przylądka Canaveral wystartowała rakieta Falcon 9 z zainstalowaną na jej szczycie kapsułą Dragon. Znajdowało się w niej dwóch amerykańskich astronautów. Ich celem była Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. To duże wydarzenie, bo od prawie 10 lat Stany Zjednoczone (po zakończeniu programu wahadłowców), jeśli chodzi o transport czy wymianę załogi na ISS, były zdane na Rosjan i ich Sojuzy. Dragon sprawdził się. Dotarł do celu bez przeszkód, a w momencie wejścia do stacji sami astronauci wydawali się zadowoleni.
NASA wraz z firmą SpaceX (która wyprodukowała zarówno kapsułę Dragon, jak i rakietę Falcon 9) obwieściły triumfalnie nową erę lotów w kosmos, ba! - rewolucję. Czy ten pompatyczny ton jest uzasadniony? Z patriotycznego, amerykańskiego punku widzenia - owszem. Uniezależnienie się od Rosji w kwestii wynoszenia astronautów to istotne osiągnięcie. Ale czy dla tzw. podboju kosmosu oznacza zasadniczą zmianę?
Od roku 1972 (ostatniego lądowania na Księżycu w ramach misji Apollo) ludzie nie wyściubili nosa poza orbitę okołoziemską. Kapsuła Dragon jest zresztą tak zaprojektowana, że nie nada się na dalsze wycieczki. Wysłanie jej na orbitę jest tańsze, niż ekspedycje z udziałem Sojuzów, ale uzyskane dzięki niej oszczędności nie są rewolucyjne - wynoszą kilkadziesiąt procent.
Jeśli chodzi o liczbę wynoszonych astronautów, najbliższe lata nie przyniosą zasadniczych zmian. Mówi się o najwyżej kilku lotach w skali roku. Kilku! Technologię, która to umożliwia, oprócz Stanów zjednoczonych mają jeszcze Rosja i Chiny. W tym kontekście "podbój kosmosu" to zdecydowanie zbyt optymistyczne określenie, nawet biorąc pod uwagę plany USA dotyczące powrotu ludzi na Księżyc do 2024 roku. Kibicuję temu przedsięwzięciu, lecz przypuszczam, że zostanie przesunięte w czasie o kilka lat.
Podstawowym problemem w "podbijaniu kosmosu" przez ludzi są wciąż ogromne koszty wyniesienia czegokolwiek poza Ziemię - to po pierwsze. Po drugie - jak pokazał lot Dragona - nawet tak banalna sprawa, jak pogoda (a raczej jej "brak") spowodowała, że start rakiety został przełożony o kilka dni. W sobotę warunki też nie były idealne. NASA informowała, że misja rozpocznie się na 50 proc. Nasze próby podbicia kosmosu zależą od wiatru i chmur...
Obserwowałem kilka etapów misji Dragona, w tym start i dokowanie. Wdrażane procedury ciągną się w nieskończoność. Dotarcie na stacje kosmiczną trwało blisko dobę. A ostatnie momenty związane z dokowaniem trwały tak długo, że tylko osoba naprawdę zafascynowana "podbojem kosmosu" mogła dotrwać do momentu wejścia astronautów na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Sama stacja też nie wygląda specjalnie imponująco. Nie ma tam zbyt wiele miejsca dla załogantów, którzy muszą ostrożnie nawigować pomiędzy zwisającymi kablami i innymi instalacjami. Podczas transmisji w przywitania śmiałków z Dragona wypatrzyłem jakiś otwór zaklejony... taśmą klejącą.
Ten zbiór luźnych obserwacji każe mi sądzić, że jeśli chodzi o podbój kosmosu, ludzkość wciąż raczkuje. Obrazy dynamicznych lotów i dokowań do statku matki, znane z filmów science-fiction, jeszcze długo pozostaną wizjami kreatywnych reżyserów. Ale i tak trzymam kciuki za rozwój wszelkich technologii, które umożliwią bardziej regularne, tańsze, szybsze i sprawniejsze loty w kosmos. A przy okazji - za duże i wygodne wnętrza stacji kosmicznych.
Szymon Zdziebłowski
SpaceX Falcon 9 rocket carrying the company's Crew Dragon spacecraft is seen in this false color infrared exposure as it is launched on NASA’s SpaceX Demo-2 mission to the International Space Station with NASA astronauts, at NASA's Kennedy Space Center in Cape Canaveral, Florida, USA, 30 May 2020. EPA/BILL INGALLS / NASA HANDOUT MANDATORY CREDIT: (NASA/Bill Ingalls) HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES Dostawca: PAP/EPA.
http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/ ... zenie.html
Załączniki
Podbój kosmosu to nadal odległe marzenie.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Śladami Messiera: M32
2020-06-03. Krystyna Syty
O obiekcie:
M32 to karłowata galaktyka eliptyczna o średnicy zaledwie 6500 lat świetlnych, a całkowita masa to około 3 miliardy mas Słońca. Należy do Lokalnej Grupy Galaktyk, która obejmuje m.in. Galaktykę Andromedy (M31), Galaktykę w Trójkącie (M33) i Drogę Mleczną. Jest jedną z 14 galaktyk satelitarnych Andromedy i pierwszą odkrytą galaktyką eliptyczną.
Nie znaleziono dowodów na aktywność gwiazdotwórczą M32, istnieją jednak przesłanki, że w przeszłości rodziły się tam młode gwiazdy. Obecnie M32, jak większość galaktyk eliptycznych, jest domem dla starych czerwonych i żółtych gwiazd. W 1998 roku zaobserwowano w niej Super Novę osiągającą jasność obserwowaną 16,5 m.
Podstawowe informacje:
• Typ obiektu: Galaktyka eliptyczna
• Numer w katalogu NGC: NGC 221
• Gwiazdozbiór: Andromeda
• Jasność: 8,08 m
• Deklinacja: +40°51’55”
• Rektascensja: 00h 42m 41.8s
• Rozmiar kątowy: 8,7′ x 6.5′
Kiedy i jak obserwować?
M32 leży między Galaktyką Andromedy (M31) i gwiazdą gwiazdozbioru Andromedy: ν And, dokładnie znajduje się o 22′ na południe od centrum Galaktyki Andromedy. Najłatwiej znieść obie galaktyki prowadząc linię między gwiazdami gwiazdozbioru Andromedy: μ And i λ And, M31 i M32 znajdziemy w 1/5 odległości od μ And.
W lornetkach i małych teleskopach M32 wygląda jak rozmyta kulka światła o jasnym rdzeniu. Jest to tak mały obiekt, że nawet duże teleskopy nie pozwalają nam dostrzec więcej szczegółów, a bardzo blisko położona Galaktyka Andromedy, dodatkowo utrudnia obserwacje. Najlepszy czas na obserwacje M32 to późna jesień: październik, listopad i grudzień.
Zdjęcie galaktyki M32 wykonane przez Dr Alana Potts, Ferryhill 2018 Dr Alan Potts

Położenie M32 na niebie IAU and Sky & Telescope magazine/Krystyna Syty

https://news.astronet.pl/index.php/2020 ... siera-m32/
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Sonda OSIRIS-REx przelatuje nad miejscem kontaktu
2020-06-03. Radek Kosarzycki
Powyższa mozaika przedstawiająca Osprey, miejsce pobrania próbek gruntu na planetoidzie Bennu, została wykonana ze zdjęć wykonanych przez sondę OSIRIS-REx 26 maja br. Do stworzenia mozaika wykorzystano 347 zdjęć wykonanych za pomocą kamery PolyCam. Obraz charakteryzuje się skalą 5 mm na piksel. Sonda OSIRIS-REx wykonała zdjęcia z wysokości 250 metrów czyli najbliższego dotąd przelotu nad Osprey. Przelot został zaprojektowany tak, aby dało się wykonać możliwie najdokładniejsze zdjęcia miejsca, z którego zostaną pobrane próbki gruntu.
Planowane miejsce pobrania próbki znajduje się w kraterze widocznym w dolnej części zdjęcia, tuż nad ciemną plamą w centrum krateru. Długi, jasny głaz na lewo od ciemnej plamy, nazwany Strix Saxum ma długość 5,2 m. Zdjęcie zorientowano tak, że wschód Bennu znajduje się u góry.
Osprey jest zapasowym miejscem pobrania próbki dla sondy OSIRIS-REx. Według aktualnych planów sonda spróbuje pobrać próbkę gruntu z miejsca pierwszego wyboru nazwanego Nightingale w dniu 20 października br.
https://www.pulskosmosu.pl/2020/06/04/s ... -kontaktu/
Załączniki
Sonda OSIRIS-REx przelatuje nad miejscem kontaktu.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Hubble dokonuje zdumiewającego odkrycia we wczesnym wszechświecie
2020-06-03. Radek Kosarzycki
Najnowsze wyniki obserwacji prowadzonych za pomocą Kosmicznego Teleaskopu Hubble’a wskazują, że proces formowania pierwszych gwiazd i galaktyk we wczesnym wszechświecie miał miejsce wcześniej niż nam się dotychczas wydawało. Europejski zespół astronomów nie odkrył żadnych śladów gwiazd pierwszej generacji, tzw. gwiazd III populacji, nawet 500 mln lat po Wielkim Wybuchu.
Badanie pierwszych galaktyk pozostaje znaczącym wyzwaniem dla współczesnej astronomii. Nie wiemy jak na razie kiedy i w jaki sposób powstawały pierwsze gwiazdy i galaktyki we wszechświecie. Astronomowie próbują odpowiedzieć na to pytanie wykonując zdjęcia głębokiego kosmosu za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Hubble pozwala naukowcom dostrzec kosmos takim jakim był gdy wszechświat miał zaledwie 500 mln lat.
Zespół europejskich badaczy, kierowany przez Rachanę Bhatawdekar z Europejskiej Agencji Kosmicznej postanowił zbadać pierwsze pokolenie gwiazd istniejące we wczesnym Wszechświecie. Takie gwiazdy musiały powstać z pierwotnej materii powstałej w Wielkim Wybuchu. Gwiazdy III populacji musiały składac sie z wodoru, helu i litu, jedynych pierwiastków jakie istniały zanim doszło do pierwszych procesów powstawania nowych pierwiastków w jądrach pierwszych gwiazd. To w pierwszzych gwiazdach powstawały pierwsze atomy tlenu, azotu, węgla czy żelaza.
Bhatawdekar wraz ze swoim zespołem zbadała wczesny wszechświat istniejący w czasach od 500 mln do 1 mld lat po Wielkim Wybuchu, analizując gromadę MACSJ0416 za pomocą Hubble’a i przy pomocy danych z Kosmicznego Teleskopu Spitzer oraz naziemnego Bardzo Dużego Teleskopu.
Badania wykonywano za pomocą kamery Wide Field Camera 3 oraz Advanced Camera for Surveys w ramach programu Hubble Frontier Fields. W ramach tego programu (kiedy obserwowano sześć odległych gromad galaktyk w latach 2012-2017) stworzono najgłębsze w historii zdjęcia gromad galaktyk i galaaktyk znajdujących się za nimi, a powiększonych wskutek soczewkowania grawitacyjnego. Dzięki temu możliwe było dostrzeżenie galaktyk 10-100 razy ciemniejszych niż jakiekolwiek wcześniej obserowane.
Bhatawdekar wraz ze swoim zespołem opracowała nową technikę, która usuwa światło jasnych galaktyk pierwszego planu będących soczewkami grawitacyjnymi. Dzięki temu możliwe było odkrycie galaktyk o mniejszych masach niż kiedykolwiek obserwowane za pomocą Hubble’a, w odległości w której obserwowany wszechświat ma mniej niż miliard lat. W tym momencie w przeszłości, brak śladów egzotycznych populacji gwiazd oraz identyfikacja wielu mało-masywnych galaktyk wspiera teorię, że owe galaktyk są najprawdopodobniej kandydatkami na rejonizację wszechświata. W okresie rejonizacji we wczesnym wszechświecie obojętny ośrodek międzygwiezdny został zjonizowany przez promieniowanie pierwszych gwiazd i galaktyk.
Nasze wyniki mają poważne konsekwencje astrofizyczne, bowiem wskazują, że galaktyki musiały powstać dużo wcześniej niż myśleliśmy – mówi Bhatawdekar. Wyniki także sugerują, że nisko-masywne/ciemne galaktyki we wczesnym wszechświecie odpowiadają za rejonizację wszechświata.
Uzyskane przez badaczy wyniki wskazują na jeszcze jedno: najwcześniejsze gwiazdy i galaktyki we wszechświecie musiały powstać dużo wcześniej niż można sięgnąć za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Oznacza to, że nadchodzący Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba będzie miał nie lada zadanie – odkrywanie prawdziwych początków ewolucji wszechświata.

Hubble Probes the Early Universe (artist’s impression)

Animation of gravitational lensing (artist's impression)

Hubblecast 118: How the first stars transformed the Universe

https://www.pulskosmosu.pl/2020/06/03/h ... chswiecie/





Załączniki
Hubble dokonuje zdumiewającego odkrycia we wczesnym wszechświecie.jpg
Hubble dokonuje zdumiewającego odkrycia we wczesnym wszechświecie2.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Śladami Messiera: M32
2020-06-03. Krystyna Syty
O obiekcie:
M32 to karłowata galaktyka eliptyczna o średnicy zaledwie 6500 lat świetlnych, a całkowita masa to około 3 miliardy mas Słońca. Należy do Lokalnej Grupy Galaktyk, która obejmuje m.in. Galaktykę Andromedy (M31), Galaktykę w Trójkącie (M33) i Drogę Mleczną. Jest jedną z 14 galaktyk satelitarnych Andromedy i pierwszą odkrytą galaktyką eliptyczną.
Nie znaleziono dowodów na aktywność gwiazdotwórczą M32, istnieją jednak przesłanki, że w przeszłości rodziły się tam młode gwiazdy. Obecnie M32, jak większość galaktyk eliptycznych, jest domem dla starych czerwonych i żółtych gwiazd. W 1998 roku zaobserwowano w niej Super Novę osiągającą jasność obserwowaną 16,5 m.
Podstawowe informacje:
• Typ obiektu: Galaktyka eliptyczna
• Numer w katalogu NGC: NGC 221
• Gwiazdozbiór: Andromeda
• Jasność: 8,08 m
• Deklinacja: +40°51’55”
• Rektascensja: 00h 42m 41.8s
• Rozmiar kątowy: 8,7′ x 6.5′
Kiedy i jak obserwować?
M32 leży między Galaktyką Andromedy (M31) i gwiazdą gwiazdozbioru Andromedy: ν And, dokładnie znajduje się o 22′ na południe od centrum Galaktyki Andromedy. Najłatwiej znieść obie galaktyki prowadząc linię między gwiazdami gwiazdozbioru Andromedy: μ And i λ And, M31 i M32 znajdziemy w 1/5 odległości od μ And.
W lornetkach i małych teleskopach M32 wygląda jak rozmyta kulka światła o jasnym rdzeniu. Jest to tak mały obiekt, że nawet duże teleskopy nie pozwalają nam dostrzec więcej szczegółów, a bardzo blisko położona Galaktyka Andromedy, dodatkowo utrudnia obserwacje. Najlepszy czas na obserwacje M32 to późna jesień: październik, listopad i grudzień.
Zdjęcie galaktyki M32 wykonane przez Dr Alana Potts, Ferryhill 2018 Dr Alan Potts

Położenie M32 na niebie IAU and Sky & Telescope magazine/Krystyna Syty

https://news.astronet.pl/index.php/2020 ... siera-m32/
Załączniki
Śladami Messiera M32.jpg
Śladami Messiera M32.2.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Wystartował projekt ERC KIDS
2020-06-03.
European Rover Challenge ogłosiło 1 czerwca na swoim profilu na facebooku start nowego projektu ERC KIDS. Najmłodsi fani robotyki i kosmosu będą mogli m.in. stworzyć swoją własną grę internetową i poznać tajniki programowania, zaprojektować bazę księżycową według wytycznych ESA czy wziąć udział w turnieju wirujących planet.
„Dzień Dziecka to najlepszy czas, aby ogłosić start naszego nowego projektu... ERC KIDS!” – można przeczytać na profilu fb European Rover Challenge.
Kursy przygotowane zostały z myślą o trzech grupach wiekowych: przedszkolnej, wczesnoszkolnej i nastoletniej. Każdy z nich to połączenie zabawy z edukacją, dzięki czemu młodzi pasjonaci nauki będą mogli rozwijać swoje zainteresowania i zdolności w miłej atmosferze.
Grupa przedszkolna bierze udział w kursie „Robotyka bez silnika”. Wystarczy, że dzieci wezmą domowe klocki i sprzęty codziennego użytku, żeby zbudować wirujące planety i przeprowadź swój turniej!
Grupa Wczesnoszkolna bierze udział w kursie „Gra internetowa po mojemu”. Aby stworzyć grę internetową od podstaw wystarczy założyć swoje konto i zrealizować własne pomysły. Nie trzeba instalować aplikacji, ani posiadać doświadczenia.
Grupa nastoletnia bierze udział w kursie „Projektowanie Bazy Księżycowej”. Należy skonstruować „Bazę Księżycową” wg wytycznych Europejskiej Agencji Kosmicznej. W kursie opracowanym przez instruktorów certyfikowanych przez ESA można nauczyć się projektować obiekty 3D. Program dostępny jest on-line!
Organizatorzy zachęcają do udziału w kursach słowami „Aż do piątku na wszystkich, którzy zarejestrują się na stronie dowolnego kursu ERC Kids – czeka specjalny bonus z okazji Dnia Dziecka❗
Aby wziąć udział w kursach należy zarejestrować się na stronie ERC KIDS. W przypadku najmłodszych dzieci rejestracja może być dokonana na maile rodziców. Kursy są płatne.
Oprac. Paweł Z. Grochowalski
Źródło: European Rover Challenge
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/wy ... t-erc-kids
Załączniki
Wystartował projekt ERC KIDS.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Sonda OSIRIS-REx przelatuje nad miejscem kontaktu
2020-06-03. Radek Kosarzycki
Powyższa mozaika przedstawiająca Osprey, miejsce pobrania próbek gruntu na planetoidzie Bennu, została wykonana ze zdjęć wykonanych przez sondę OSIRIS-REx 26 maja br. Do stworzenia mozaika wykorzystano 347 zdjęć wykonanych za pomocą kamery PolyCam. Obraz charakteryzuje się skalą 5 mm na piksel. Sonda OSIRIS-REx wykonała zdjęcia z wysokości 250 metrów czyli najbliższego dotąd przelotu nad Osprey. Przelot został zaprojektowany tak, aby dało się wykonać możliwie najdokładniejsze zdjęcia miejsca, z którego zostaną pobrane próbki gruntu.
Planowane miejsce pobrania próbki znajduje się w kraterze widocznym w dolnej części zdjęcia, tuż nad ciemną plamą w centrum krateru. Długi, jasny głaz na lewo od ciemnej plamy, nazwany Strix Saxum ma długość 5,2 m. Zdjęcie zorientowano tak, że wschód Bennu znajduje się u góry.
Osprey jest zapasowym miejscem pobrania próbki dla sondy OSIRIS-REx. Według aktualnych planów sonda spróbuje pobrać próbkę gruntu z miejsca pierwszego wyboru nazwanego Nightingale w dniu 20 października br.
https://www.pulskosmosu.pl/2020/06/04/s ... -kontaktu/
Załączniki
Sonda OSIRIS-REx przelatuje nad miejscem kontaktu.jpg
Paweł Baran
VIP
Posty: 17356
Rejestracja: 9 lut 2019, o 13:58
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 23 times

Re: Wiadomości astronomiczne z internetu

Post autor: Paweł Baran »

Pierwszy start Falcona 9 – 10 lat temu

2020-06-04. Krzysztof Kanawka

Mija właśnie 10 lat od pierwszego startu rakiety Falcon 9.

W czerwcu 2010 roku firma SpaceX doprowadziła do pierwszego startu rakiety Falcon 9. Start odbył się 4 czerwca 2010 roku o godzinie 20:45 CEST z wyrzutni LC-40 na Florydzie. Start nastąpił po serii opóźnień – od pierwotnie planowanego końca listopada 2009, poprzez luty, marzec, kwiecień, maj aż wreszcie czerwiec 2010. Opóźnienia głównie były związane z kolejnymi etapami przygotowania do startu (w tym oceną bezpieczeństwa), testami oraz dostępnymi “okienkami startowymi”. Problemem był także pierwszy test statyczny Falcona 9, który za przy pierwszej próbie został przerwany.

Co ciekawe na pokładzie tej rakiety znalazł się egzemplarz kwalifikacyjny kapsuły Dragon. Kapsuła przebywała na orbicie aż do 27 czerwca, gdy “w sposób naturalny” zeszła z orbity i spłonęła w atmosferze.

Ten lot, choć udany, nie przebiegł bez problemów. Najbardziej wyraźne problemy nastąpiły pod koniec pracy drugiego stopnia – doszło do obrotu całego stopnia i kapsuły, którego nie udało się skompensować. Ponadto, firma SpaceX próbowała odzyskać pierwszy stopień (lądowanie na spadochronach), ale ten stopień doświadczył zniszczenia zanim nawet doszło do rozłożenia spadochronów.

Po tym starcie SpaceX miał niewątpliwie jeden z momentów “pięciu minut sławy“. W trakcie kolejnego lotu Falcona 9 na orbitę znów wyniesiona została kapsuła Dragon, tym razem do misji C1. Ta misja zakończyła się sukcesem i otworzyła drogę do pierwszego cumowania Dragona do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Ta wyprawa, o oznaczeniu C2+, zakończyła się wielkim sukcesem – rozpoczynając erę komercyjnego dostarczania ładunku do ISS. W międzyczasie pojawiły się pierwsze informacje na temat załogowej wersji Dragona.

Rakieta Falcon 9 przez kolejne lata doświadczyła serii modernizacji. Ułożenie silników pierwszego stopnia z “kwadratowego” zamieniono na “okrągłe”, zmieniły się także ich parametry. Wprowadzono także większe drugie stopnie rakiety. Ostatnią poważną zmianą było dodanie nóg oraz udany odzysk pierwszych stopni Falconów 9. Łącznie dzięki tym modernizacjom Falcon 9 jest dziś w stanie wynieść do 15,6 tony na niską orbitę okołoziemską (w przypadku odzysku pierwszego stopnia) – o ponad 5 ton więcej w porównaniu z pierwszą wersją tej rakiety.

Pomiędzy 4 czerwca 2010 a 3 czerwca 2020 rakieta Falcon 9 wykonała łącznie 85 startów, z czego 84 zakończyły się sukcesem. Jedyny nieudany start rakiety Falcon 9 to start CRS-7 (jedna z misji zaopatrzeniowych na ISS). Jeden egzemplarz rakiety Falcon 9 uległ zniszczeniu w trakcie testów przedstartowych. 19 stycznia 2020 doszło do celowego zniszczenia rakiety Falcon 9 jako etap przygotowań do misji załogowych. 30 maja 2020 rakieta Falcon 9 po raz pierwszy wyniosła ludzi na orbitę.

Rakieta Falcon 9 będzie z pewnością intensywnie wykorzystywana. Na 2020 rok łącznie zaplanowano 35 startów rakiet Falcon 9 z Florydy, w tym 30 z wyrzutni LC-40. W kolejnych latach ta rakieta powinna startować jeszcze częściej.

Dzięki Falconowi 9 firma SpaceX stała się jednym z najważniejszych podmiotów branży kosmicznej. SpaceX i Falcon 9 są obecnie zwykle punktem odniesienia dla nowych, ambitnych projektów i działań komercyjnych przemysłu kosmicznego.

Polecamy wątek o firmie SpaceX na Polskim Forum Astronautycznym.

(PFA, S-X, Tw)

The first SpaceX Falcon 9 Rocket Flight

Pierwszy lot rakiety Falcon 9 – 04.06.2010 / Credits – SpaceX





https://kosmonauta.net/2020/06/pierwszy ... -lat-temu/

ODPOWIEDZ

Wróć do „Wiadomości astronomiczne z internetu”