Wiadomości astronomiczne z internetu

[Paweł Baran]

Sektor kosmiczny: 16 października – 2 listopada 2021
2021-10-16. Redakcja
Zapraszamy do relacji z sektora kosmicznego z dni 1 października – 2 listopada 2021.
(Poczekaj na załadowanie relacji. Jeśli “nie działa” – odśwież stronę). Jeśli masz “news” – wyślij email na kontakt (at) kosmonauta.net.
Rozmowa z prezesem Creotech Instruments
Nagranie z 13 października 2021.
Grzegorz Brona prezes Creotech Instruments o udanym debiucie spółki na NC GPW.

Akcje Creotech wyraźnie do góry
Czternastego października akcje spółki Creotech Instruments - polskiej spółki branży kosmicznej - zwyżkowały do poziomu 130,12 PLN. Dzień później (15 października) akcje sięgnęły maksymalnej ceny 150 PLN, jednak ostatecznie sesja zakończyła się spadkiem do poziomu 113,02 PLN. Obroty każdego dnia były wysokie - po 8,4 lub ponad 9 milionów PLN.

Warto tu dodać, że cena emisji akcji wyniosła 61 PLN. Akcje tej spółki - w porównaniu z resztą rynku NewConnect - cieszą się sporym zainteresowaniem.
Rakieta Atlas-5 na wyrzutni
Przygotowania do startu misji Lucy - ciekawej wyprawy ku planetoidom.
Rekord w ilości wykrytych bliskich przloetów w jednym roku pobity!
W 2021 roku wykryto już 111 bliskich przelotów meteroidów lub planetoid obok Ziemi. Rekord z zeszłego roku został pobity!

W ostatnich latach ilość odkryć wyraźnie wzrosła:
• w 2020 roku odkryć było 108,
• w 2019 roku – 80,
• w 2018 roku – 73,
• w 2017 roku – 53,
• w 2016 roku – 45,
• w 2015 roku – 24,
• w 2014 roku – 31.

W ostatnich latach coraz częściej następuje wykrywanie bardzo małych obiektów, o średnicy zaledwie kilku metrów – co jeszcze pięć-sześć lat temu było bardzo rzadkie. Ilość odkryć jest ma także związek z rosnącą ilością programów poszukiwawczych, które niezależnie od siebie każdej pogodnej nocy “przeczesują” niebo. Pracy jest dużo, gdyż prawdopodobnie planetoid o średnicy mniejszej od 20 metrów może krążyć w pobliżu Ziemi nawet kilkanaście milionów
Pięć bliskich przelotów! Rekord z 2020 roku pobity!
W dniach 11 - 18 października w pobliżu Ziemi znalazły się lub znajdą się obiekty o oznaczeniach 2021 TT13, 2021 TH15, 2021 TM14, 2021 TG14, 2021 TJ15

Meteoroid o oznaczeniu 2021 TT13 zbliżył się do Ziemi 11 października na minimalną odległość około 42 tysięcy kilometrów. Odpowiada to ok. 0,11 średniego dystansu do Księżyca. Moment największego zbliżenia nastąpił 11 października około 05:20 CEST. Średnica 2021 TT13 szacowana jest na około 4 metry.

Meteoroid o oznaczeniu 2021 TH15 zbliżył się do Ziemi 11 października na minimalną odległość około 315 tysięcy kilometrów. Odpowiada to ok. 0,92 średniego dystansu do Księżyca. Moment największego zbliżenia nastąpił 11 października około 08:00 CEST. Średnica 2021 TH15 szacowana jest na około 6 metrów.

Meteoroid o oznaczeniu 2021 TM14 zbliżył się do Ziemi 14 października na minimalną odległość około 146 tysięcy kilometrów. Odpowiada to ok. 0,38 średniego dystansu do Księżyca. Moment największego zbliżenia nastąpił 14 października około 06:00 CEST. Średnica 2021 TM14 szacowana jest na około 8 metrów.

Meteoroid o oznaczeniu 2021 TJ15 zbliży się do Ziemi 16 października na minimalną odległość około 384 tysięcy kilometrów. Odpowiada to ok. 1,00 średniego dystansu do Księżyca. Moment największego zbliżenia nastąpi 16 października około 15:30 CEST. Średnica 2021 TJ15 szacowana jest na około 7 metrów.

Wreszcie, meteoroid o oznaczeniu 2021 TG14 zbliży się do Ziemi 18 października na minimalną odległość około 250 tysięcy kilometrów. Odpowiada to ok. 0,65 średniego dystansu do Księżyca. Moment największego zbliżenia nastąpi 18 października około 03:00 CEST. Średnica 2021 TM14 szacowana jest na około 8 metrów.

Jest to już 107, 108, 109, 110 i 111 bliski przelot w 2021 roku.
Zaczynamy relację!
Witamy w naszej relacji z dni 16 października - 2 listopada. Sporo się będzie dziać w drugiej połowie października! Zapraszamy do relacji z różnych wydarzeń: tym i tych daleko od Polski!
Relacja z 1-15 października 2021 jest dostępna pod tym linkiem.
Relacja z września 2021 jest dostępna pod tym linkiem.
Relacja z wakacji 2021 jest dostępna pod tym linkiem.
(PFA)
https://kosmonauta.net/2021/10/sektor-k ... pada-2021/

[Paweł Baran]

Nowa edycja konkursu "W Stronę Gwiazd"
2021-10-16.
Uczniowie szkół podstawowych mają okazję wystartować w tegorocznej edycji konkursu "W Stronę Gwiazd" przygotowanego przez Hevelianum. Zachęcamy do udziału - Urania patronuje konkursowi.
Konkurs podzielony jest na dwie kategorie wiekowe. W pierwszej startują uczniowie "zerówek" i klas 1-3 szkoły podstawowej, a w drugiej uczniowie klas 5-8 szkoły podstawowej. Prace można nadsyłać do 30 listopada 2021 r., a wyniki zostaną najpóźniej w rocznicę urodzin Jana Heweliusza, czyli 28 stycznia 2022 roku. Wśród nagród czeka m.in profesjonalna lornetka astronomiczna, czy udział w tygodniowej misji kosmiczne w Junior Space Camp w habitacie należącym do Analog Astronaut Training Center.
Pomysł na konkurs „W stronę gwiazd” pojawił się w 2019 r. dzięki Tygodniowi Kosmosu. Żyjemy obecnie w okresie powrotu do do wielkich misji kosmicznych. Światowe agencje kosmiczne pracują nad powrotem człowieka na Księżyc i chcą potem ruszyć na Marsa. Równocześnie trwają nieustanne badania różnych miejsc w Układzie Słonecznem przy pomocy sond kosmicznych. Organizatorzy chcą więc zwrócić uwagę młodego pokolenia na możliwość przyszłego udziału w misjach kosmicznych.
Szczegóły poszczególnych zadań i więcej informacji znajduje się na stronie: https://hevelianum.pl/konkurs-w-strone-gwiazd/
Hevelianum to centrum popularyzacji nauki w Gdańsku. Jego nazwa nawiązuje do postaci polskiego astronoma Jana Heweliusza, który był gdańszczaninem.
Więcej informacji:
• Strona konkursu "W Stronę Gwiazd"

Opracowanie: Krzysztof Czart
Źródło: Hevelianum
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/no ... one-gwiazd

[Paweł Baran]

Gdzie ma powstać baza marsjańska? - konkurs Cosmic Challenge: Voyager
2021-10-16.
Studenci mogą spróbować wcielić się w naukowców z NASA lub ESA i wybrać najlepsze miejsce do budowy bazy marsjańskiej. Umożliwia to konkurs "Cosmic Challenge" w edycji "Voyager". Urania jest patronem konkursu.
Konkursy z serii Cosmic Challenge organizowane są przez Fundację SpaceShip. Wcześniejsze edycje były skierowane do uczniów, a obecna będzie podzielona na kilka grup. Teraz wystartowała wersja dla studentów, nazwana "Voyager". Opiekunem merytorycznym tej edycji programu jest dr Anna Łosiak – geolog planetarny z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk.
Zadaniem w ramach I etapu jest przygotowanie pracy pisemnej na temat „Gdzie powinna powstać pierwsza stała baza na Marsie i dlaczego?”. Prace można przesyłać do organizatorów w okresie od 1.10 do 15.11.2021 r.
Konkurs jest realizowany we współpracy z Obserwatorium Pic du Midi we Francji. Trójka zwycięzców pojedzie w nagrodę na wycieczkę do tego obserwatorium.
Program został objęty patronatem honorowym Polskiej Agencji Kosmicznej, Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Ambasady Francji w Polsce, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechniki Wrocławskiej, Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego, Astroniki, SatRevolution S.A., Akademii Leona Koźmińskiego, a patronatu medialnego udzieliły: Urania, Astronomia24 i Radio Lublin. Instytucją Wspierającą program jest Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Więcej szczegółów na stronie konkursu.
Więcej informacji:
• Konkurs Cosmic Challenge: Voyager
• Regulamin konkursu

Opracowanie: Krzysztof Czart
Źródło: SpaceShip

Ilustracja:
Artystyczna wizja bazy marsjańskiej. Źródło: Sergydv / Getty Images / Canva.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/gd ... ge-voyager

[Paweł Baran]

Lucy poleci w kosmos. Zbada kosmiczne szczątki
2021-10-16.ŁZ, KOAL
W sobotę Amerykańska Agencja Kosmiczna (NASA) wystrzeli sondę Lucy. Celem 12-letniej misji jest zbadanie m.in. asteroid trojańskich. Obiekty te krążą wokół Słońca po orbicie Jowisza i według naukowców są pozostałościami po formowaniu się planet.
Sonda zostanie wystrzelona w sobotę o godzinie 5.34 czasu lokalnego (10.34 czasu polskiego). z przylądka Canaveral na Florydzie. W kosmos wyniesie ją rakieta Atlas V opracowana przez United Launch Alliance. Koszt całej misji to 981 milionów dolarów.
Zgodnie z planem statek wykona dwa przeloty nad Ziemią, co pozwoli na nabranie prędkości rozpędzenia. W kwietniu 2025 r. doleci do skały w pasie asteroid o nazwie (52246) Donaldjohanson. Następnie zbada cztery różne asteroidy, co odbędzie się od sierpnia 2027 do listopada 2028 roku. W marcu 2033 roku Lucy zbada jeszcze trzy skały.
Ewolucja Układu Słonecznego
Do tej pory astronomowie skatalogowali ponad 7 tysięcy takich obiektów, ale może być ich znacznie więcej. Sonda ma w ciągu 12 lat zbadać co najmniej osiem Trojanów, które zdaniem naukowców są pozostałościami po formowaniu się planet i wiedza o nich może dać cenne wskazówki dotyczące wczesnej ewolucji Układu Słonecznego.
Instrumenty zamontowane w sondzie Lucy mają pozwolić wyjaśnić kształt, strukturę, cechy i temperaturę obiektów wielkości miasta. Badacze oceniają, że jeśli asteroidy te są zbudowane z tych samych materiałów co księżyce Jowisza, oznacza to, że powstały w tej samej odległości od Słońca, co gazowy gigant, choć nie jest to spodziewane rozwiązanie.
Na przykład, jeśli jest zrobiony z rodzajów rzeczy, które widzimy znacznie dalej w tym, co nazywamy pasem Kuipera, to mówi nam, że mogły się tam uformować, a następnie zostały wciągnięte do wewnątrz w pewnym momencie – tłumaczy dr Carly Hoyt.
Ta misja jest testem naszych modeli. Mamy tę teorię, że na początku historii Układu Słonecznego doszło do poważnego przestawienia obiektów, kiedy niektóre obiekty zostały wytrącone przez grawitację, a niektóre zostały porzucone. Dowody wskazują na tę kulę bilardową teoretycznie, ale będziemy mogli to zweryfikować – dodaje.
O nastawieniu na zbadanie początków Układu Słonecznego świadczy nazwa misji, która nawiązuje do fragmentów szkieletu, żeńskiego osobnika Australopithecus afarensis, który ma około 3,2 miliona lat i jest najstarszym znanym przodkiem człowieka.
źródło: Reuters, BBC, NASA
Misja Lucy potrwa 12 lat (graf. NASA)

https://www.tvp.info/56410081/nasa-sond ... trojanskie

[Paweł Baran]

Pierwsza sonda do planetoid trojańskich wystrzelona
2021-10-16.
Wystartowała misja Lucy agencji NASA, której celem będą planetoidy trojańskie Jowisza. Sondę wystrzeliła w przestrzeń kosmiczną rakieta Atlas V.
Z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas V operatora ULA. Lot rozpoczął kilkunastoletnią misję sondy Lucy - statku NASA, który ma jako pierwszy zbadać planetoidy trojańskie Jowisza - obiekty krążące wokół Słońca na orbicie podobnej do Jowisza, znajdujące się w pobliżu jego punktów libracyjnych. Łącznie sonda odwiedzi 8 obiektów - 7 planetoid trojańskich i jedną planetoidę z pasa planetoid między orbitą Marsa i Jowisza.
Rakieta wystartowała 16 października 2021 r. o 11:34 czasu polskiego ze stanowiska SLC-41 w porcie kosmicznym Cape Canaveral. Lot przebiegł pomyślnie. Dolny stopień rakiety zakończył pracę po nieco ponad 4 minutach. Następnie do pracy przystąpił górny stopień Centaur, który po dwóch odpaleniach umieścił siebie wraz z ładunkiem na docelowej orbicie transferowej. Statek Lucy oddzielił się od rakiety 58 minut po starcie.
Sonda następnie rozłożyła panele słoneczne i rozpoczęła samodzielną misję. Pierwszym dużym wydarzeniem będzie jej powrót w okolice Ziemi, w celu wykorzystania asysty grawitacyjnej naszej planety. To nastąpi w październiku 2022 r. Kolejna taka asysta nastąpi w 2024 r. Dopiero wtedy statek skieruje się w stronę planetoid trojańskich w regionie punktu libracyjnego L4. Po drodze przeleci w 2025 r. obok planetoidy 52246 Donaldjohanson, położonej w pasie planetoid. Na spotkanie z trojańczykami będziemy musieli poczekać do 2027 r.

O misji
Misja Lucy swoją nazwę czerpie z imienia jednego z najstarszych zachowanych szkieletów człowiekowatych - naszego ewolucyjnego przodka. Nazwa symbolizuje fakt, że misja Lucy badając pierwotne planetoidy na orbicie Jowisza może równie dużo powiedzieć o ewolucji Układu Słonecznego co ten szkielet powiedział o ewolucji naszego gatunku.
Planetoidy trojańskie to swoiste wehikuły czasu - obiekty, które są prawdopodobnie resztkami pozostałymi z formacji gazowych olbrzymów. Badanie ich może nam przysporzyć informacji o tym jak powstały największe planety w Układzie Słonecznym oraz jak cały układ ewoluował z czasem.
Planetoidy trojańskie są położone w obrębie orbity Jowisza wokół Słońca, po jego obu stronach w punktach libracyjnych L4 i L5 układu Słońce - Jowisz. Są to te miejsca na orbicie wokółsłonecznej, w których balansuje się oddziaływanie grawitacyjne Jowisza i Słońca (nie jest ono równe, ale występuje w takim stosunku, że ciała znajdujące się w tych punktach są "uwięzione" w sferach oddziaływań grawitacyjnych Jowisza i Słońca i pozostają stabilne). Punkty te są położone mniej więcej o 60 stopni przed i za orbitą Jowisza.

O statku
Misji Lucy przewodzi Centrum Lotów Kosmicznych im. Goddarda w Maryland. Statek ma łączną masę (wraz z paliwem) wynoszącą 1550 kg. Najbardziej charakterystycznym elementem wyposażenia jest para ogromnych paneli słonecznych o kolistym kształcie i średnicy 7,3 m. Będą one w stanie dostarczać sondzie ponad 500 W energii elektrycznej w najdalszym od Słońca położeniu.
Na pokładzie sondy znajduje się zestaw czterech instrumentów naukowych: kolorowa kamera na światło widzialne i spektrometr podczerwieni L'Ralph, kamera bardzo wysokiej rozdzielczości L'LORRI do monochromatycznego obrazowania powierzchni w paśmie podczerwieni, spektrometr podczerwonej emisji termicznej L'TES oraz antena wysokiego zysku do pomiarów przesunięcia dopplerowskiego sygnałów radiowych wysyłanych na Ziemię, a dzięki temu szacowania masy spotkanych planetoid.

Podsumowanie
Start był udanym początkiem długiej misji. Ostatnie planetoidy zostaną odwiedzone przez statek Lucy w 2033 r. Czeka nas więc wiele lat obserwowania badań prowadzonych przez sondę. Misję Lucy wystrzeliła rakieta Atlas V, dla której był to w tym roku 3. start (89. w historii). Na świecie była to 99. misja orbitalna.



Opracował: Rafał Grabiański
Na podstawie: NASA

Więcej informacji:
• strona NASA poświęcona misji Lucy

Na zdjęciu: Rakieta Atlas V startująca z sondą Lucy. Źródło: NASA/Bill Ingalls.
Animacja pokazująca ruchy planet i (zaznaczonymi na zielono) planetoidami trojańskimi (roje punktów libracyjnych L4 i L5). Źródło: Astronomical Institute of CAS/Petr Scheirich.

Wizja artystyczna statku Lucy badającego planetoidę trojańską. Źródło: SWRI.

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/pi ... ystrzelona

[Paweł Baran]

Trojańczycy Układu Słonecznego
2021-10-17. Krystyna Syty
Choć są nieduże, skrywają informacje, które pomogą zrozumieć ewolucję Układu Słonecznego. Do tej pory mogliśmy je wyłącznie obserwować, ale dzięki Lucy niemalże ich dotkniemy. Poznajcie planetoidy trojańskie.
Kim są kosmiczni Trojańczycy?
Planetoidy trojańskie to obiekty krążące wokół Słońca po orbicie Jowisza w punktach Lagrange’a (L4 i L5). Astronomowie zauważyli takie planetoidy nie tylko na orbicie Jowisza, ale także na orbicie Marsa, Ziemi, czy Neptuna. Jednak nazwa Trojańczycy odnosi się konkretnie do tych ciał, które krążą wraz z Jowiszem. Do tej pory na jego orbicie zaobserwowano ponad 10 000 takich obiektów.
Choć Trojańczycy są od nas bardzo oddaleni naukowcy, już obserwując je z Ziemi, dostrzegli ich różnorodność. Widać między innymi różnice kolorów planetoid, które są prawdopodobnie związane z różnicami w składzie chemicznym.
Od teorii matematycznej do bohaterów Iliady
Pierwszą osobą, która zaobserwowała planetoidy trojańskie, był niemiecki astronom Max Wolf. W 1906 roku dostrzegł obiekt o bardzo wyjątkowej orbicie, jakby wmrożonej w orbitę Jowisza. Inny niemiecki astronom Adolf Berberich określił, że planetoida ta poruszała się około 60° przed planetą.
To szczególne położenie pokrywało się z obliczeniami Josepha-Louisa Lagrange’a. 100 lat przed Maxem Wolfem wyliczył on, że jeśli ciało o małej masie zostanie umieszczone w jednym z pięciu stabilnych punktów orbity planety wokół Słońca, pozostanie ono nieruchome względem układu. Jest to spowodowane wpływem sił grawitacji pochodzących ze Słońca i planety. Jeden z przewidzianych punktów – L4 znajduje się właśnie o 60° “przed planetą”.
Po odkryciu dwóch kolejnych obiektów zaczęto zastanawiać się nad ich imionami. W tamtym okresie planetoidom nadawano najczęściej imiona kobiet z mitologii. Wyjątkami od reguły byłe te, które miały szczególne orbity. Zasugerowano wtedy imiona: Achilles, Patroklus i Hektor na cześć postaci z Iliady. Kolejne planetoidy zyskiwały imiona pozostałych bohaterów epopei Homera i po pewnym czasie zaczęto nazywać je zbiorczo planetoidami trojańskimi. Później odkryto także obiekty krążące w punkcie L5 i przyjęto konwencie, by te znajdujące się w punkcie L4 nazywać od imion Greków, a te w L5 Trojańczyków.
Małe planetoidy i wielka historia
Planetoidy trojańskie do tej pory nie zostały dokładnie zbadane, lecz podejrzewa się, że mogą kryć informacje związane z narodzinami naszego układu planetarnego. Dlatego w ich kierunku wysłano sondę Lucy, która wyruszyła 16 października tego roku. Naukowcy z jej zespołu mają nadzieję na odkrycie zagadki rodzenia się planet.
Wydaje się być niemożliwe, aby cztery największe planety naszego układu powstały tam, gdzie obecnie się znajdują. Jeden z modeli powstawania Układu Słonecznego z 2005 roku zakłada, że gazowe olbrzymy powstały w dużo mniejszej odległości od Słońca i po czasie oddaliły się na swoje obecne orbity. Mogło temu towarzyszyć przemieszczeni się mniejszych, rozproszonych obiektów takich jak planetoidy do wnętrza układu. Do tej pory brakowało jednak danych, które mogłyby sprawdzić teorię.
Trojańczycy cechują się dużą różnorodnością kolorystyczną, co zdaniem Hala Levisona, głównego naukowca pracującego przy misji Lucy może być wskazówką dotyczącą ich pochodzenia. Jego zdaniem planetoidy o różnych kolorach powstały w różnych odległościach od Słońca i dopiero potem zostały uwięzione wspólnie w punktach L4 i L5 orbity Jowisza. Ukrywają zatem w sobie dane dotyczące ewolucji różnych miejsc w Układzie Słonecznym.
Misja Lucy pierwsze dane dostarczy nam w roku 2027. Mamy nadzieje, że dzięki temu nasze wyobrażenia dotyczące ewolucji układów planetarnych staną się pełniejsze, co pozwoli nam dopracować dotychczasowe teorie.
Źródła:
COSMOS - The SAO Encyclopedia of Astronomy: Trojan Asteroids. Swinburne University of Technology (dostęp 16.10.2021), Meghan Bartels: NASA's Lucy asteroid mission will explore mysteries of the early solar system. Space.com (dostęp 16.10.2021), David Dezell Turner: How Were the Trojan Asteroids Discovered and Named?. NASA (dostęp 16.10.2021), Britannica: Trojan asteroid (dostęp 16.10.2021)

Sześć planetoid trojańskich, które zbada misja Lucy: podwójna planetoida Patroclus/Menoetius, Eurybates, Orus, Leucus, Polymele oraz planetoida głównego pasa DonaldJohanson.

Na grafice zaznaczono położenie planetoid Trojańskich w Układzie Słonecznym. Zwyczajowo jedną grupę planetoid nazywa się Grekami, a drugą Trojańczykami. Źródło: WikimediaCommons: Mdf


Wizja artystyczna sondy Lucy przelatującej blisko jednej z planetoid.. Southwest Research Institute

https://astronet.pl/autorskie/trojanczy ... onecznego/

[Paweł Baran]

Kosmiczna produkcja. Kapsuła z filmowcami powróciła na Ziemię [WIDEO]
2021-10-17.ŁZ.KOAL

Kapsuła kosmiczna rosyjskiego statku Sojuz MS-18, wewnątrz której znajdowali się aktorka Julia Peresild, reżyser Klim Szypienko i kosmonauta Oleg Nowickij wylądowała w niedzielę o godz. 9.35 czasu lokalnego (6.35 w Polsce) na kosmodromie Bajkonur w Kazachstanie.
Filmowcy, którzy zajmowali się przygotowaniem materiału zdjęciowego do filmu fabularnego o lekarce, która udaje się na orbitę do chorego kosmonauty, przebywali w kosmosie od 5 października. Kosmonauta Oleg Nowickij przybył z kolei do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) 9 kwietnia. Wraz z kosmonautą Piotrem Dubrowem wypełniał on misję podłączenia do ISS modułu „Nauka”.
Lądowanie kapsuły odbyło się w asyście ekip wspomagających i ratowniczych, cała operacja była transmitowana przez telewizję.
Pozostał na ISS
Szypienko i Peresild udali się na orbitę na pokładzie Sojuza MS-19, w towarzystwie innego kosmonauty, Antona Szkaplerowa, który nie wrócił z nimi, lecz pozostał w ISS wraz z Piotrem Dubrowem dla wypełnienia innej misji. Na ziemię mężczyźni powrócą wiosną 2022 r. Przewiezie ich statek Sojuz MS-19, który przed 12 dniami przetransportował do ISS rosyjskich filmowców.
Trójka rosyjskich kosmonautów: Szkaplerow, Dubrow i Nowickij pojawi się w filmie „Wezwanie” (Wyzow) – podają rosyjskie media. W Międzynarodowej Stacji Kosmiczne przebywa aktualnie wraz z nimi siedmioro astronautów.
Reżyser filmu i grająca rolę młodej lekarki Julia Persild „pracowali bez wytchnienia, z uszczerbkiem dla sn” – napisał w niedzielę na Twitterze Dmitrij Rogozin dyrektor generalny Roskosmosu. Łącznie udało im się nakręcić materiał, który wystarczy na 35-40 min w przygotowywanym filmie – podaje agencja Itar TASS.
Wysłanie w kosmos filmowców i praca nad filmem fabularnym, to część szerszego projektu, w ramach którego powstanie także szereg materiałów dokumentalnych, poświęconych kosmonautyce. Przed udaniem się w przestrzeń kosmiczną aktorzy i reżyserzy – oprócz Peresild i Szypienki także ich zmiennicy – przez cztery miesiące odbywali trening. O przebiegu szkolenia szeroko informowały rosyjskie media.

W produkcję filmu zaangażowane są studio Yellow, Black and White, agencja kosmiczna Roskosmos i Program Pierwszy telewizji państwowej, a jednym z producentów jest szef Roskosmosu Dmitrij Rogozin.

Źródło:PAP

https://www.tvp.info/56422155/kazachsta ... -na-ziemie

[Paweł Baran]

Początek misji Shenzhou-13
2021-10-16. Krzysztof Kanawka
Udany początek ambitnej chińskiej misji załogowej!
Piętnastego października rozpoczęła się misja załogowa Shenzhou-13. Na sześciomiesięczną misję orbitalną poleciało troje chińskich kosmonautów (“tajkonautów”).
Do startu misji Shenzhou-13 doszło 15 października 2021 o godzinie 18:23 CEST. W tym locie wykorzystano rakietę CZ-2F. Start odbył się z kosmodromu Jiuquan. Załogę misji Shenzhou-13 stanowią:
• Zhai Zhigang (2 lot)
• Wang Yaping (2 lot)
• Ye Guangfu (1 lot)
Wang Yaping jest drugą Chinką, która uczestniczy w misjach kosmicznych tego państwa, zaś Ye Guangfu jest sześćsetną osobą, która przekroczyła umowną granicę kosmosu (100 km nad poziomem morza).
Misja Shenzhou-13 będzie trwać sześć miesięcy. Będzie to najdłuższa chińska misja załogowa. Celem tej misji będzie “niebiański pałac” – chińska stacja orbitalna. W trakcie misji Shenzhou-13 zostaną wykonane 2 lub 3 spacery kosmiczne.
O godzinie 03:58 CEST (16 października) załoga Shenzhou-13 “wpłynęła” do wnętrza modułu Tianhe.

Live: Special coverage of China's Shenzhou-13 manned space mission
Zapis startu misji Shenzhou-13 / Credits – CGTN


Shenzhou-13 hatch opening
Otwarcie włazów / Credits – CGTN

Wygląd chińskiej stacji kosmicznej z pojazdami TZ-2, TZ-3 i Shenzhou-13 / Credits – CCTV (PFA)
https://kosmonauta.net/2021/10/poczatek ... enzhou-13/

[Paweł Baran]

Rosjanie znów rozrabiają w kosmosie. Statek Sojuz obrócił stacją kosmiczną
2021-10-16. Radek Kosarzycki
To chyba jakaś nowa tradycja. Rosyjskie statki kosmiczne ewidentnie lubią droczyć się ze starzejącą się już stacją kosmiczną. Po raz drugi w ciągu trzech miesięcy rosyjski statek postanowił zatańczyć z orbitalnym laboratorium.
W nocy z soboty na niedzielę od stacji kosmicznej ISS odcumuje rosyjski statek kosmiczny Sojuz MS-18. Na jego pokładzie znajdzie się kosmonauta Oleg Nowicki, który spędził na stacji ostatnie sześć miesięcy oraz reżyser Klim Szipenko, oraz aktorka Julia Peresild, którzy spędzili na orbicie ostatnie 12 dni. Według planu Sojuz odcumuje od modułu Nauka o godzinie 3:14 polskiego czasu, po trzech godzinach obniżania wysokości wejdzie w ziemską atmosferę i po wytraceniu prędkości opadnie na spadochronach na stepy Kazachstanu o godzinie 6:36 polskiego czasu. Jeżeli nie będziecie mogli spać, to odcumowanie statku od stacji kosmicznej będzie można obejrzeć w oknie poniżej.
Sojuz rozrabia!
W ramach przygotowań do powrotu na Ziemię, w piątek rosyjscy kontrolerzy przeprowadzili rutynowy test silników statku Sojuz MS-18. Sam test przebiegał prawidłowo do momentu, w którym silniki powinny zostać wyłączone. Mimo wysłania odpowiednich komend, silniki Sojuza nie wyłączyły się, przez co po kilku minutach utracono kontrolę nad orientacją Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w przestrzeni. Ostatecznie, gdy silniki w końcu się wyłączyły, stacja odchylona od nominalnego położenia o 57 stopni, w ciągu trzydziestu minut powróciła do prawidłowego położenia. Jak zapewnia NASA w swoim oświadczeniu, załoga stacji kosmicznej ani przez chwilę nie znajdowała się w jakimkolwiek niebezpieczeństwie.
Co ciekawe, pomimo wysłania komendy do wyłączenia silników, silniki dalej pracowały. Co więcej, jak na razie nie wiadomo co spowodowało ich ostateczne wyłączenie.
Ostatecznie, pomimo incydentu podjęto decyzję o kontynuowaniu pierwotnego planu. Trzyosobowa załoga powróci dzisiaj w nocy niesfornym statkiem na Ziemię.
Kim są Szipenko i Peresild?
Klim Szipenko i Julia Peresild nie są typowymi członkami załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ta nietypowa dwójka dotarła na pokład ISS zaledwie 12 dni temu. Ich głównym zadaniem było sfilmowanie scen do rosyjskiego filmu fabularnego „Challenge” (ang. Wyzwanie). Będzie to zatem pierwszy film fabularny w historii nakręcony w części na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Film opowiada o lekarce, która zostaje wysłana na pokład stacji kosmicznej, aby pomóc astronaucie, który uległ wypadkowi.
Z pewnością będzie to istotna wygrana dla targanego problemami rosyjskiego programu kosmicznego. Na przyszły rok zaplanowany jest bowiem lot Toma Cruise’a na orbitę w celu nakręcenia fragmentu filmu akcji. Nie zmienia to jednak faktu, że nie będzie to już pierwszy film fabularny nakręcony w przestrzeni kosmicznej.
Moduł Nauka też rozrabiał
Warto tutaj przy okazji przypomnieć, że niesforny Sojuz MS-18 nie jest pierwszym rosyjskim statkiem, który miał w tym roku poważne problemy z silnikami.
Zaledwie w lipcu do stacji kosmicznej dotarł rosyjski moduł Nauka przygotowywany od ponad dwudziestu lat. Tuż po cumowaniu do stacji kosmicznej, silniki modułu uruchomiły się próbując oddalić się od ISS. Zanim astronauci odzyskali kontrolę nad Nauką, cały kompleks orbitalny obrócił się w przestrzeni o półtora pełnego obrotu (540 stopni) wokół jednej ze swoich osi. Adrenaliny było sporo.
Miejmy zatem nadzieję, że silniki statku Sojuz MS-18 dzisiaj w nocy będą pracowały bez zarzutu i załoga statku jutro rano będzie już na Ziemi.

NASA Live: Official Stream of NASA TV


Юлия Пересильд и Клим Шипенко о том, как идут съемки первого в мире художественного кино на орбите.

https://spidersweb.pl/2021/10/statek-so ... iczna.html

[Paweł Baran]

Słońce i promienie kosmiczne silnie wpływają na klimat
2021-10-17.MD.KOAL
Aktywność słoneczna wpływa na ilość promieni kosmicznych, które docierają do Ziemi, a one oddziałują na powstawanie chmur i bilans cieplny planety. Powinno się przemyśleć znaczenie promieni słonecznych i kosmicznych dla klimatu – twierdzą naukowcy.
Eksperci z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego i Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie przeprowadzili, jak twierdzą, przełomowe badania wpływu Słońca i promieni kosmicznych na ilość energii na Ziemi.
„Przez ok. dwa tygodnie sprawdzaliśmy wpływ działania promieni kosmicznych na atmosferę. Kiedy erupcje słoneczne ograniczają napływ promieni kosmicznych, czasowo zmniejszają produkcję drobnych aerozoli. To skupiska cząsteczek, na których zwykle osadzają się krople wody, tworząc niskie chmury. To redukuje pokrywę chmur, co jak wiadomo wpływa na klimat” – podkreśla Henrik Svensmark, główny autor publikacji, która ukazała się w piśmie „Scientific Reports”.
Dzięki badaniu okazało się, że Ziemia absorbuje prawie 2 dodatkowe waty energii na metr kwadratowy w czasie 4–6 dni od minimum natężenia promieniowania kosmicznego.
Do przedstawionych wniosków naukowcy doszli dzięki badaniom prowadzonym z pomocą satelitów NASA Terra i Aqua.
Efekty słoneczne
Wyniki zgadają się z wcześniejszymi pracami teoretycznymi i badaniami laboratoryjnymi prowadzonymi przez duński zespół. Potwierdziła się m.in. teza, że najsilniejszy wpływ promieni słonecznych i kosmicznych można zauważyć na niskich wysokościach nad oceanami.
„Dysponujemy teraz jednoczesnymi obserwacjami zmniejszonego natężenia promieni kosmicznych, aerozoli, chmur i budżetu energetycznego. To niezwykłe” – podkreśla jeden z autorów, prof. Nir Shaviv.
„Efekty słoneczne obserwowane w tym badania działają zbyt krótko, aby mogły mieć stały wpływ na klimat. Jednakże nasilają mechanizm łączący promienie kosmiczne z powstawaniem chmur, który działa w dłuższej skali czasowej. Mamy nadzieję, że odkrycie to będzie sygnałem do przemyślenia długofalowego wpływu aktywności słonecznej i promieni kosmicznych na klimat” – mówi dr Svensmark.
źródło: PAP
Aktywność słoneczna wpływa na ilość promieni kosmicznych (fot. Shutterstock)

https://www.tvp.info/56422137/naukowcy- ... -na-klimat