Re: Wiadomości astronomiczne z internetu
: 15 sie 2020, o 10:44
Grad z amoniakiem może wyjaśniać niektóre zjawiska pogodowe na Jowiszu
2020-08-14.
Okazuje się, że w atmosferze Jowisza wyładowania atmosferyczne nie powstają tylko w sposób w jaki znamy na Ziemi. Sonda Juno zaobserwowała błyskawice w stosunkowo wysokich warstwach atmosfery, gdzie nie występuje ciekła woda potrzebna do wystąpienia typowych wyładowań. Za częste rozbłyski burzowe w płytkich warstwach atmosfery Jowisza może odpowiadać amoniak i powstający tam nietypowy grad.
Już sonda Voyager 1 przelatując obok Jowisza w 1979 r. zaobserwowała w jego atmosferze wyładowania atmosferyczne. Wtedy przewidywano, że ich dynamika jest podobna do tego co znamy z ZIemi - potrzebujemy miejsca w chmurach, gdzie woda występuje w trzech fazach skupienia: ciekłym, stałym i gazowym. Do tej pory wszystkie misje na to wskazywały - obserwowane były rozbłyski pod postacią jasnych plam w szczytach chmur. Można było więc interpretować, że wyładowania te powstają 45-65 km poniżej widocznych z orbity chmur - w miejscu gdzie temperatura atmosfery oscyluje w granicy 0 st. Celsjusza.
Pomiary dokonane przez urządzenie Stellar Reference Unit na pokładzie Juno, wskazuje jednak, że wyładowania występują też znacznie wyżej, 25 km powyżej chmur z wodą, gdzie temperatura wynosi -88 st. C - oczywiście zbyt zimno, by mogła tam istnieć woda w stanie ciekłym.
Heidi Becker z Jet Propulsion Laboratory, główna autorka pracy opisującej to odkrycie w Nature wskazuje, że jedną z możliwości powstawania błyskawic tak wysoko jest topienie lodu wodnego przez amoniak. Taki roztwór wody i amoniaku ma znacznie niższą temperaturę topnienia. Krople wody z amoniakiem w wysokich chmurach spotykają się z przenoszonymi w górę drobniejszymi bryłkami lodu i takie chmury są naładowywane elektrycznie.
Płytkie wyładowania mogą rozwiązać też inną zagadkę dręczącą naukowców. Radiometr mikrofalowy na sondzie Juno pokazał niedobór amoniaku w atmosferze, co więcej jego występowanie zmieniało się w zależności od miejsca. Ciężko było wyjaśnić to lokalne zróżnicowanie samymi deszczami amoniakowymi.
Podejrzewa się więc, że krople wody z amoniakiem tworzą ośrodek na którym osadza się lód, tworząc bryły specyficznego gradu. Gdy grad ten będzie dostatecznie duży i tym samym ciężki, zaczyna opadać w dół. Postulowany grad wodno-amoniakowy jest w stanie penetrować głębiej atmosferę Jowisza i pozostawać też niewidocznym dla instrumentu, gdy miesza się z wodą w wysokich chmurach. Grad i płytkie wyładowania razem tworzą spójne rozwiązanie problemów z brakiem amoniaku.
Odkryte wyładowania to też pierwsze takie odkryte w Układzie Słonecznym. Nadal nie wiemy dużo o dynamice atmosfer planet tak olbrzymich jak Jowisz. Poznawanie nowych zjawisk w dużych planetach gazowych może też pozwolić opracować lepsze teorie zachowań atmosfery w planetach poza Układem Słonecznym. Odkryliśmy bardzo dużo egzoplanet wielkości podobnej do Jowisza, a Jowisz jest świetnym polem eksperymentalnym do testowania teorii, które mogą występować w innych miejscach.
Amerykańska sonda Juno bada Jowisza od ponad 4 lat. Wykonała już 27 bliskich przelotów nad atmosferą planety, w których jej instrumenty naukowe zbierały dane. W czerwcu opublikowaliśmy obszerne podsumowanie ostatniego roku misji ze zdjęciami wykonanymi przez instrument JunoCam. Parę tygodni temu relacjonowaliśmy uzyskanie przez sondę pierwszych historycznych obrazów w podczerwieni północnego bieguna Ganimedesa - jednego z największych obiektów niegwiazdowych Układu Słonecznego.
Na podstawie: Nature/NASA
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
• artykuł NASA podsumowujący odkrycia
• Small lightning flashes from shallow electrical storms on Jupiter
Na zdjęciu tytułowym: Ilustracja przedstawiająca jak wyglądają rozbłyski burzowe w wysokich warstwach atmosfery Jowisza, na bazie danych zgromadzonych przed instrument SRU na sondzie Juno na ciemnej stronie planety. Źródło: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Gerald Eichstädt/Heidi N. Becker/Koji Kuramura.
Grafika ilustrująca proces powstawania płytki błyskawic i gradu z amoniakiem w atmosferze Jowisza. Źródło: NASA/JPL-Caltech/SwRI/CNRS.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/gr ... na-jowiszu
2020-08-14.
Okazuje się, że w atmosferze Jowisza wyładowania atmosferyczne nie powstają tylko w sposób w jaki znamy na Ziemi. Sonda Juno zaobserwowała błyskawice w stosunkowo wysokich warstwach atmosfery, gdzie nie występuje ciekła woda potrzebna do wystąpienia typowych wyładowań. Za częste rozbłyski burzowe w płytkich warstwach atmosfery Jowisza może odpowiadać amoniak i powstający tam nietypowy grad.
Już sonda Voyager 1 przelatując obok Jowisza w 1979 r. zaobserwowała w jego atmosferze wyładowania atmosferyczne. Wtedy przewidywano, że ich dynamika jest podobna do tego co znamy z ZIemi - potrzebujemy miejsca w chmurach, gdzie woda występuje w trzech fazach skupienia: ciekłym, stałym i gazowym. Do tej pory wszystkie misje na to wskazywały - obserwowane były rozbłyski pod postacią jasnych plam w szczytach chmur. Można było więc interpretować, że wyładowania te powstają 45-65 km poniżej widocznych z orbity chmur - w miejscu gdzie temperatura atmosfery oscyluje w granicy 0 st. Celsjusza.
Pomiary dokonane przez urządzenie Stellar Reference Unit na pokładzie Juno, wskazuje jednak, że wyładowania występują też znacznie wyżej, 25 km powyżej chmur z wodą, gdzie temperatura wynosi -88 st. C - oczywiście zbyt zimno, by mogła tam istnieć woda w stanie ciekłym.
Heidi Becker z Jet Propulsion Laboratory, główna autorka pracy opisującej to odkrycie w Nature wskazuje, że jedną z możliwości powstawania błyskawic tak wysoko jest topienie lodu wodnego przez amoniak. Taki roztwór wody i amoniaku ma znacznie niższą temperaturę topnienia. Krople wody z amoniakiem w wysokich chmurach spotykają się z przenoszonymi w górę drobniejszymi bryłkami lodu i takie chmury są naładowywane elektrycznie.
Płytkie wyładowania mogą rozwiązać też inną zagadkę dręczącą naukowców. Radiometr mikrofalowy na sondzie Juno pokazał niedobór amoniaku w atmosferze, co więcej jego występowanie zmieniało się w zależności od miejsca. Ciężko było wyjaśnić to lokalne zróżnicowanie samymi deszczami amoniakowymi.
Podejrzewa się więc, że krople wody z amoniakiem tworzą ośrodek na którym osadza się lód, tworząc bryły specyficznego gradu. Gdy grad ten będzie dostatecznie duży i tym samym ciężki, zaczyna opadać w dół. Postulowany grad wodno-amoniakowy jest w stanie penetrować głębiej atmosferę Jowisza i pozostawać też niewidocznym dla instrumentu, gdy miesza się z wodą w wysokich chmurach. Grad i płytkie wyładowania razem tworzą spójne rozwiązanie problemów z brakiem amoniaku.
Odkryte wyładowania to też pierwsze takie odkryte w Układzie Słonecznym. Nadal nie wiemy dużo o dynamice atmosfer planet tak olbrzymich jak Jowisz. Poznawanie nowych zjawisk w dużych planetach gazowych może też pozwolić opracować lepsze teorie zachowań atmosfery w planetach poza Układem Słonecznym. Odkryliśmy bardzo dużo egzoplanet wielkości podobnej do Jowisza, a Jowisz jest świetnym polem eksperymentalnym do testowania teorii, które mogą występować w innych miejscach.
Amerykańska sonda Juno bada Jowisza od ponad 4 lat. Wykonała już 27 bliskich przelotów nad atmosferą planety, w których jej instrumenty naukowe zbierały dane. W czerwcu opublikowaliśmy obszerne podsumowanie ostatniego roku misji ze zdjęciami wykonanymi przez instrument JunoCam. Parę tygodni temu relacjonowaliśmy uzyskanie przez sondę pierwszych historycznych obrazów w podczerwieni północnego bieguna Ganimedesa - jednego z największych obiektów niegwiazdowych Układu Słonecznego.
Na podstawie: Nature/NASA
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
• artykuł NASA podsumowujący odkrycia
• Small lightning flashes from shallow electrical storms on Jupiter
Na zdjęciu tytułowym: Ilustracja przedstawiająca jak wyglądają rozbłyski burzowe w wysokich warstwach atmosfery Jowisza, na bazie danych zgromadzonych przed instrument SRU na sondzie Juno na ciemnej stronie planety. Źródło: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Gerald Eichstädt/Heidi N. Becker/Koji Kuramura.
Grafika ilustrująca proces powstawania płytki błyskawic i gradu z amoniakiem w atmosferze Jowisza. Źródło: NASA/JPL-Caltech/SwRI/CNRS.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/gr ... na-jowiszu