Słońce-protuberancje.

[SPUNTI2021]

Słońce jako ogromny kocioł atomowy ciągle jest żywotne ciągle z niego coś kipi i przejawem tej aktywności są protuberancje. Protuberancje to najwspanialsze „kosmiczne wulkany”, ich aktywność ściśle powiązana jest z ilością grup plam słonecznych. Astronom w obecnej chwili jak i zarówno miłośnik astronomii nie musi udawać się ekspedycją w rejony występujących całkowitych zaćmień Słońca. Jeśli mają tylko dostęp do teleskopów słonecznych można przez specjalny filtr (H – alfa) w dowolnym czasie i miejscu obserwować erupcję protuberancji. Widać nieraz dokładnie jak eksploduje unosząc się z minuty na minutę do góry aby po kilku godzinach zawisnąć nieruchomo i powoli opadać wzdłuż linii sił pola magnetycznego. W XIX wieku uważano owe wytryski pochodzą z Księżyca z jego wnętrza ale pod koniec XIX wieku zaczęto rozumieć prawdziwą naturę protuberancji. Przez teleskop słoneczny obserwowane protuberancje przypominają cienkie długie nici, które wiją się na tle tarczy słonecznej. Obserwowane protuberancje podczas maksimum aktywności mogą osiągać nawet miliona kilometrów, grubość może dochodzić niekiedy do rozmiarów średnicy Ziemi. W nim jest zawieszona materia słoneczna, utrzymująca się przez kilkanaście godzin na wysokości 40-50 tyś km. Co ciekawe astronomowie zaobserwowali, że protuberancje zwykle powstają kiedy zaczyna znikać grupa plam. Protuberancja budowana jest w parach grup najmocniejszą swoją podstawę ma u podnóża grup czyli biegunów par grup. Kiedy z nich następuje erupcja skondensowany gaz plazmowy łączy się w jedną całość rozrastając się do swoich największych rozmiarów. Zdarzają się też protuberancje które powstają w pobliżu dziur koronalnych Linia sił pola magnetycznego biegną w tych rejonach prostopadle i kiedy następuje silna erupcja wyrzut cząsteczek wysokoenergetycznych odbywa się prostopadle wzdłuż właśnie tych linii sił. Podczas tak silnego wybuchu protuberancja oddala się od powierzchni Słońca nawet z prędkością ok. 1000 km/sek. Ta prędkość jest atutem dla części materii cząstek, które na zawsze opuszczają Słońce i nie powracają już na niego z powrotem.