Korona Północna

magda75
Społeczność SOS
Posty: 11
Rejestracja: 5 sty 2020, o 13:00
 Polubił: 1 time
 Polubiane: 7 times

Korona Północna

Post autor: magda75 »

Corona Borealis- Korona Północna
Corona Australis -Korona Południowa




Dwa gwiazdozbiory , po jednym dla półkuli północnej i południowej .Niewielkie, nie posiadające jasnych gwiazd (z jednym wyjątkiem), nie znajdziemy w nich również wielu obiektów znajdujących się w pamięci miłośników głębokiego nieba. Jednak gdy przyjrzymy się nieco bliżej, obydwie konstelacje okażą się być całkiem ciekawymi fragmentami nieba.

Korona Północna (Corona Borealis) to niewielki gwiazdozbiór znajdujący się na północnej półkuli nieba. Jest to jedna z 48 konstelacji wymienionych przez astronoma Ptolemeusza z II wieku i pozostaje jedną z 88 współczesnych konstelacji. Najjaśniejsze gwiazdy tworzą charakterystyczny łuk. W mitologii klasycznej Corona Borealis przedstawiała koronę (bądź diadem) wykonaną przez Hefajstosa i podarowaną przez boga Dionizosa kreteńskiej księżniczce Ariadnie jako prezent ślubny i umieszczoną przez niego na niebie po jej śmierci. Inne kultury porównywały ten wzór do kręgu starszych, gniazda orła, jaskini niedźwiedzia, a nawet otworu wylotowego w indiańskim namiocie. Arabowie nazwali konstelację Alphecca (nazwę przejęła później najjaśniejsza gwiazda konstelacji), co oznacza „rozdzielony” lub „rozbity” (الفكة al-Fakkah), co miało nawiązywać do podobieństwa gwiazd Korony Północnej do luźnego łańcucha klejnotów. Wśród Beduinów konstelacja była znana jako qat al-masakin (قصعة المساكين) czyli „danie / miska biednego człowieka”.

Gwiazdozbiór zajmujący 179 stopni kwadratowych, a tym samym około 0,433% powierzchni nieba, zajmuje dopiero 73 miejsce spośród 88 współczesnych konstelacji według powierzchni. Położenie na północnej półkuli niebieskiej oznacza, że ​​cała konstelacja jest widoczna dla obserwatorów na północ od 50°S. Graniczy z gwiazdozbiorem Wolarza na północy i zachodzie, Głową Węża na południu i Herkulesem na wschodzie. Trzyliterowy skrót konstelacji przyjęty przez Międzynarodową Unię Astronomiczną w 1922 roku to „CrB”. Oficjalne granice konstelacji, określone przez Eugène Delporte w 1930 roku są określone przez ośmiokąt o niezbyt skomplikowanym kształcie.

Siedem gwiazd, które tworzą charakterystyczny wzór konstelacji, są gwiazdami o jasności około 4 mag, z wyjątkiem najjaśniejszej z nich, którą jest Alphecca (Gemma / Alfa Coronae Borealis) o jasności 2,2 magnitudo. Pozostałe sześć gwiazd to Theta, Beta, Gamma, Delta, Epsilon i Iota Coronae Borealis. Niemiecki kartograf Johann Bayer oznaczył 20 gwiazd Korony Północnej greckimi literami (od Alfy do Ipsilonu) w swojej Uranometrii z 1603 roku. Żółty nadolbrzym R Coronae Borealis jest prototypem rzadkiej klasy ogromnych gwiazd zmiennych  .  Zmienność tego typu gwiazd jest specyficzna, przez długi czas (rzędu kilku lat) ich jasność pozostaje stała, co jakiś czas obserwuje się znaczne jej osłabienia (o 1-9 wielkości gwiazdowych). Jasność samej R Coronae Borealis wynosi od 5,85 do 14,8 magnitudo. T Coronae Borealis, znana również jako “Płonąca gwiazda”, to kolejny niezwykły rodzaj gwiazdy zmiennej, znany jako nowa powrotna. Normalnie o janości około 10 mag, której nieregularne wybuchy obserwowano już dwa razy: w 1866 i w 1946 roku. Pojaśniała wówczas około 1500 razy, osiągając jasność około 2,5mag. W każdej chwili możemy spodziewać się kolejnego o podobnej jasności maksymalnej. Niewielki gwiazdozbiór nie zawiera wielu ciekawych obiektów głębokiego nieba.

Abell 2065 jest wysoce skoncentrowaną gromadą galaktyk znajdującą się miliard lat świetlnych od Układu Słonecznego i składającą się z ponad 400 galaktyk.
Alphecca, Alfa (α) Korony Północnej, jest członkiem Gromady Ruchomej w Wielkiej Niedźwiedzicy (Collinder 285), która to grupa zawiera też pięć centralnych gwiazd asteryzmu Wielkiego Wozu i rozmaite gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy, Małego Lwa i Smoka. Jest to gromada najbliższa Układowi Słonecznemu, chociaż są kontrowersje, czy ta rzadka, szeroko rozrzucona grupa może być uważana za prawdziwą gromadę otwartą, skoro jej własna grawitacja nie jest w stanie utrzymać grupy w całości.

Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest Alphecca (Gemma, α CrB). W istocie jest to para gwiazd ciągu głównego w ciasnym układzie podwójnym. Z Ziemi widoczna jest jako układ zaćmieniowy o okresie około 17 dni. Jest on podobny do układu Algola (β Per), ale zmiana jasności jest niewielka, więc niedostrzegalna dla nieuzbrojonego oka
W łuku Korony znajduje się niezwykła gwiazda zmienna R Coronae Borealis.
Jedną z bardziej interesujących gwiazd zmiennych są gwiazdy zmienne typu R CrB. Podobnie jak ich prekursorka, czyli gwiazda R Corona Borealis, należąca do konstelacji Korony Północnej, cechują się bardzo silnymi spadkami jasności rzędu 1- 9 magnitudo. Zmienne należące do tej klasy są nadolbrzymami, których typy widmowe także podlegają zmianom wraz z fluktuacjami jasności. W maksimum jasności gwiazdy R CrB należą zwykle do typów widmowych F- G. Linie wodorowe (również seria Balmera) są w ich widmie spektroskopowym niemal nieobecne. W momencie spadku jasności obserwuje się silne linie spektralne węgla amorficznego, a także jego prostych połączeń (C2, CN). Widmo tych gwiazd wskazuje również na podwyższony udział helu oraz metali obojętnych lub pojedynczo zjonizowanych.

Zmienne typu RCB wykazują niezwykłą, niepowtarzalną cechę, która odróżnia je od innych zmiennych: jest zmienną wybuchową i w trakcie wybuchu jej jasność silnie maleje. W przypadku innych gwiazd zmiennych wybuchowych, jasność w takim momencie wzrasta. Tanie nietypowe zachowanie gwiazd RCB tłumaczy się okresowym wyrzutem węgla z wnętrza gwiazdy i formowaniem się chmur węglowego pyłu w pobliżu fotosfery. Pył ten ulega zagęszczeniu w zewnętrznych obszarach gwiazdy, pochłania emitowane przez nią promieniowanie widzialne i tym samym przyczynia się do spadku jasności wizualnej o kilka jednostek magnitudo. Z upływem czasu, uwolniony pył węglowy ulega rozproszeniu i jasność gwiazdy powraca do wartości wyjściowej.

Jasność w stanie podstawowym jest niemal stała i utrzymuje się nawet przez kilka lat, do czasu wystąpienia ostrego, gwałtownego spadku jasności. Minimum trwa od kilku tygodni do roku. Odzyskiwanie pierwotnej jasności jest stopniowe i trwa dłużej niż przejście do minimum.

Oprócz głębokich spadków jasności wynikających z cyrkulacji materii węglowej w górnych partiach atmosfery, niektóre gwiazdy zmienne typu R Corona Borealis wykazują niewielką zmienność pulsacyjną o charakterze półregularnym. Okres tych zmian wynosi zwykle kilkadziesiąt dni, a amplitudy są płytkie i nie przekraczają dziesiątych części magnitudo. Wahania te są spowodowane powstawaniem nowych niewielkich porcji pyłu węglowego, który uwalniany do fotosfery przyćmiewa emitowane przez gwiazdę światło i staje się przyczyną kolejnych drobnych spadków jasności.

Grono gwiazd zmiennych typu RCB jest niewielkie, a charakter fizyko-chemiczny i natura ich zmienności są jeszcze słabo poznane. Istnieją hipotezy, wg których zmiany jasności tych niezwykłych gwiazd uchodzą wyłącznie za krótki etap przejściowy w życiu przeewoluowanych nadolbrzymów, kiedy to nastąpił błysk helowy, zapłonęła warstwa helu, a wodór obecny w rdzeniu uległ wyczerpaniu.

Zmiany jasności następują w nieregularnych odstępach czasu. Spadek jasności postępuje, by sięgnąć minimum w czasie kilku tygodni. Minimum utrzymuje się przez wiele tygodni. Niekiedy obserwujemy chwilowe wzrosty jasności o 1-2 magnitudo i następujące tuż po nich ponowne spadki.

Gdy gwiazda staje się słabo widoczna z powodu spadku jasności, pozostaje nadal jasna w zakresie podczerwieni, a w jej linie spektralnym dostrzegalne są linie emisyjne węgla.

Najważniejszą gwiazdą zmienną RCB jest prekursorka grupy, czyli R Corona Borealis. Gwiazda ta jest zlokalizowana wewnątrz symbolicznego kształtu konstelacji Korony Północnej. Można ją obserwować przy użyciu lornetki lub niewielkiego teleskopu. Przy wyjątkowo dobrych warunkach obserwacyjnych, R CrB jest dostrzegalna nieuzbrojonym okiem (podczas, gdy w szczycie swej jasności osiąga jasność wizualną 5,8 magnitudo).
ODPOWIEDZ

Wróć do „Gwiazdozbiory”